Digital Corpus for Graeco-Arabic Studies

Aristotle: Ars Poetica (Poetics)

Πότερον δὲ βελτίων ἡ ἐποποιικὴ μίμησις ἢ ἡ τραγική, διαπορήσειεν ἄν τις. Εἰ γὰρ ἡ ἦττον φορτικὴ βελτίων, τοιαύτη δ᾿ ἡ πρὸς βελτίους θεατάς ἐστι, δῆλον ὅτι ἡ ἅπαντα μιμουμένη φορτική. Ὡς γὰρ οὐκ αἰσθανομένων, ἂν μὴ αὐτὸς προσθῇ, πολλὴν κίνησιν κινοῦνται, οἷον οἱ φαῦλοι αὐληταὶ κυλιόμενοι, ἂν δίσκον δέῃ μιμεῖσθαι, καὶ ἕλκοντες τὸν κορυφαῖον, ἂν Σκύλλαν αὐλῶσιν. Ἡ μὲν οὖν τραγῳδία τοιαύτη ἐστίν, ὡς καὶ οἱ πρότερον τοὺς ὑστέρους αὐτῶν ᾤοντο ὑποκριτάς· ὡς λίαν γὰρ ὑπερβάλλοντα, πίθηκον ὁ Μυνίσκος τὸν Καλλιππίδην ἐκάλει. Τοιαύτη δὲ δόξα καὶ περὶ Πινδάρου ἦν. Ὡς δ᾿ οὗτοι ἔχουσι πρὸς αὐτούς, ἡ ὅλη τέχνη πρὸς τὴν ἐποποιίαν ἔχει. Τὴν μὲν οὖν πρὸς θεατὰς ἐπιεικεῖς φασὶν εἶναι, διὸ οὐδὲν δέονται τῶν σχημάτων, τὴν δὲ τραγικὴν πρὸς φαύλους. Ἡ οὖν φορτικὴ χείρων δῆλον ὅτι ἂν εἴη. Πρῶτον μὲν οὐ τῆς ποιητικῆς ἡ κατηγορία ἀλλὰ τῆς ὑποκριτικῆς, ἐπεὶ ἔστι περιεργάζεσθαι τοῖς σημείοις καὶ ῥαψῳδοῦντα, ὅπερ ἐποίει Σωσίστρατος, καὶ διᾴδοντα, ὅπερ ἐποίει Μνασίθεος Ὀπούντιος. Εἶτα οὐδὲ κίνησις ἅπασα ἀποδοκιμαστέα, εἴπερ μηδ᾿ ὄρχησις, ἀλλ᾿ ἡ φαύλων, ὅπερ καὶ Καλλιππίδῃ ἐπετιμᾶτο καὶ νῦν ἄλλοις, ὡς οὐκ ἐλευθέρας γυναῖκας μιμουμένων. Ἔτι ἡ τραγῳδία καὶ ἄνευ κινήσεως ποιεῖ τὸ αὑτῆς, ὥσπερ ἡ ἐποποιία· διὰ γὰρ τοῦ ἀναγινώσκειν φανερὰ ὁποία τις ἐστίν. Εἰ οὖν ἐστὶ τἆλλα κρείττων, τοῦτό γε οὐκ ἀναγκαῖον αὐτῇ ὑπάρχειν. Ἔπειτα διότι πάντ᾿ ἔχει ὅσαπερ ἡ ἐποποιία· καὶ γὰρ τῷ μέτρῳ ἔξεστι χρῆσθαι, καὶ ἔτι οὐ μικρὸν μέρος τὴν μουσικὴν καὶ τὴν ὄψιν ἔχει, δι᾿ ἧς αἱ ἡδοναὶ συνίστανται ἐναργέστατα. Εἶτα καὶ τὸ ἐναργὲς ἔχει καὶ ἐν τῇ ἀναγνωρίσει καὶ ἐπὶ τῶν ἔργων. Ἔτι τῷ ἐν ἐλάττονι μήκει τὸ τέλος τῆς μιμήσεως εἶναι· τὸ γὰρ ἀθροώτερον ἥδιον ἢ πολλῷ κεκραμένον τῷ χρόνῳ, λέγω δὲ οἷον εἴ τις τὸν Οἰδίπουν θείη τὸν Σοφοκλέους ἐν ἔπεσιν ὅσοις ἡ Ἰλιάς. Ἔτι ἧττον μία ὁποιαοῦν μίμησις ἡ τῶν ἐποποιῶν. Σημεῖον δέ· ἐκ γὰρ ὁποιασοῦν μιμήσεως πλείους τραγῳδίαι γίνονται. Ὥστ᾿ ἐὰν μὲν ἕνα μῦθον ποιῶσιν, ἀνάγκη ἢ βραχέα δεικνύμενον μύουρον φαίνεσθαι, ἢ ἀκολουθοῦντα τῷ τοῦ μέτρου μήκει ὑδαρῆ. Ἐὰν δὲ πλείους, λέγω δὲ οἷον ἐὰν ἐκ πλειόνων πράξεων ᾖ συγκειμένη, οὐ μία, ὥσπερ ἡ Ἰλιὰς ἔχει πολλὰ τοιαῦτα μέρη καὶ ἡ Ὀδύσσεια, ἃ καὶ καθ᾿ ἑαυτὰ ἔχει μέγεθος· καίτοι ταῦτα τὰ ποιήματα συνέστηκεν ὡς ἐνδέχεται ἄριστα, καὶ ὅτι μάλιστα μιᾶς πράξεως μίμησίς ἐστιν. Εἰ οὖν τούτοις τε διαφέρει πᾶσι καὶ ἔτι τῷ τῆς τέχνης ἔργῳ (δεῖ γὰρ οὐ τὴν τυχοῦσαν ἡδονὴν ποιεῖν αὐτὰς ἀλλὰ τὴν εἰρημένην), φανερὸν ὅτι κρείττων ἂν εἴη μᾶλλον τοῦ τέλους τυγχάνουσα τῆς ἐποποιίας. Περὶ μὲν οὖν τραγῳδίας καὶ ἐποποιίας, καὶ αὐτῶν καὶ τῶν εἰδῶν καὶ τῶν μερῶν αὐτῶν, καὶ πόσα καὶ τί διαφέρει, καὶ τοῦ εὖ ἢ μὴ τίνες αἰτίαι, καὶ περὶ ἐπιτιμήσεων καὶ λύσεων εἰρήσθω τοσαῦτα.

وأى اثنتيهما ترى أفضل ليت شعرى: التشبيه (٢٢) وحكاية صنعة إفى، أو تلك الأطراغيقانيا؟ وقد يتشكك الإنسان هل كان شىء من هذه (٢٣) التى فى فورطيقى هى أخير أم لا. ومثل هذا الذى هو عند الناظرين الأفاضل: وتلك هى التى (٢٤) تخبر فى الشبه والحكاية فى فوريطيقى فى الكل. وذلك أنه من قبل أنهم لا يحسون إلا يزيدهم (١٤٦ب) الحركة الكثيرة. وذلك أن الذين يتحركون فمثل الذين 〈يزمرون فى〉 النيات والسرنيات (٢) المزيفة المزورة عندما يستدارون ويحاكون ابن يسقو ٠٠، ويشبهون به (٣) عندما يجذبون الراس إن كان الزمر الذى يزمرونه لإسقولا. ومثل هذا المديح هو كما (٤) احتسب القدماء [و] الذين أتوا بالآخرة من بعدهم مرائين منافقين من قبل أنهم أفضل (٥) كثيراً من غالاس، كما كان يلقب منسقوس قلفيدس واعتمد الاعتقاد من (٦) فيندارس (وأما أن يكون لهذه إليه) ومن حيث هو عند هؤلاء [و]فى جميع الصناعة (٧) يكون حاله عند صنعه إفى. وذلك أن حال صنعة إفى عند الناظرين: يقولون الذين (٨) ليس بالمحتاجين إلى شىء من الأشكال إنهم طياب جداً، 〈و〉صناعة المديح عند المزيفين. (٩) [و] فأما فروطيقى فظاهر أنها أخس.

ولنا أن نقول نحو هذه إنه: أما أولاً — إن الاختصام (١٠) ليس هو صناعة الشعر لكن تلك التى هى للمراءاة والنفاق، من قبل أنه قد يوجد [إلى] أن يبطل (١١) بالرسوم عندما يغنى، و〈هو〉 ما كان يفعله سوسطراطس، وعندما (١٢) يزعق ويزمر، وهو ما كان يفعله منسيثاس أوفونطيا بعد ذلك. (١٣) وأيضاً ولا كل حركة مرذولة، كما أنه ولا كل 〈رقص〉 إلا يكون رقص هؤلاء المزيفين، (١٤) وهو ما قد كان قاليفيدس يبكت عليه 〈وما يبـ〉ـكت عليه فى هذا الوقت (١٥) قوم آخرون عندما لا يشبهون بالنساء 〈الحرة〉. وأيضاً صناعة 〈المديح〉 — والتى بلا حركة — (١٦) تفعل فعلها الذى يخصها كالأخرى التى لصناعة 〈إفى فانـ〉ـها ترى فى التثبت كم كانت. وإن كانت هذه الأخر أفضل من الكل 〈فذلك لا〉 يجب ضرورة أن يكون ثم من بعد (١٨) فمن قبل أن كل شىء لها بمبلغ صنعة إفى، فقد 〈يمكن أن〉 يستعمل الوزن، وأيضاً ما كان جزؤه (١٩) الصغير — الموسيقارية والنظر، وهما اللذة ... — أكبر فعلاً، فلها أيضاً فعل فى الاستدلال (٢٠) أيضاً والأفعال. وأيضاً التى هى مختلفة فى الطول ليكون آخر التشبيه والحكاية: وذلك (٢١) أن كون هذه خاصةً بغتةً أكبر من كونها كذلك وهى ممتزجة فى زمان كبير. وأعنى (٢٢) بذلك مثل أن يضع الإنسان أوديفس — ذلك الذى وضعه سوفاقلس فى الإفى (٢٣) التى له فى هذه التى إيليدا هى فيها — فى التشبيه والمحاكاة التى للذين يصنعون الإفى. والعلامة (٢٤) هى هذه: وهى أن الواحدة من صنعة إفى أنها كانت قد تحدث مديحات كثيرة ...