Digital Corpus for Graeco-Arabic Studies

Galen: De Pulsibus ad Tirones (On the Pulse for Beginners)

Πέμπτην δὲ ἄλλην κατὰ τὸ τῶν πληγῶν διάλειμμα. καλεῖν γὰρ ἔθος οὕτω τοῖς ἰατροῖς τὸν μεταξὺ δύο πληγῶν χρόνον, ἐν ᾧ διαστέλλεται ἡ ἀρτηρία καὶ συστέλλεται. καὶ προσήκειν ἡγοῦμαι τοῖς εἰσαγομένος γυμνάσασθαι, πρῶτον μὲν, ὡς ἐπ’ ἀναισθήτου τῆς συστολῆς. καλείσθω μοι τὸ μέν τι πληγὴ, τὸ δὲ διάλειμμα· πληγὴ μὲν ἡ ἀπὸ τῆς ἀρτηρίας κινουμένης προσβολὴ τῇ ἁφῇ γιγνομένη· διάλειμμα δὲ ἡ μεταξὺ δυοῖν πληγῶν ἡσυχία, καθ’ ἣν ὁ πυκνὸς καὶ ἀραιὸς καὶ μέσος ἀμφοῖν, ἐφ’ ᾧπερ οἱ κατὰ φύσιν συνίστανται σφυγμοί. γνωριεῖς δὲ καὶ τούτους τῷ ποσῷ τοῦ χρόνου. πυκνὸς μὲν γάρ ἐστιν, ὅταν βραχὺς ὁ τῆς ἡσυχίας ᾖ χρόνος· ἀραιὸς δὲ, ὅταν πολύς. ἡσυχίαν δὲ λέγειν, ἢ διάλειμμα πληγῶν, ἢ συστολὴν, οὐ διοίσει.

ونجد صنفا آخر خامسا من الفترة التى بين القرعتين.

ومن عادة الأطباء أن يسموا الزمان الذى بين قرعتين الذى ينقبض فيه العرق: فترة.

وأنا أرى أنه ينبغى للمتعلم أن يرتاض فى النبض، على أن انقباض العرق لا يحس.

ويسمى بعض النبض قرعة، وبعضه فترة.

أما القرعة فصدمة العرق لليد التى تجسه إذا تحرك.

وأما الفترة: فالسكون الذى يكون بين قرعتين الذى يكون النبض فيه متواترا، ومتفاوتا، ومتوسطا بين الحالين، وهو النبض الطبيعى.

وتعرف هذه الأصناف أيضا من النبض بمقدار الزمان، لأن النبض المتواتر هو الذى زمان السكون فيه يسير، والمتفاوت هو الذى زمان السكون فيه كثير.

ولا فرق فى هذا القول بين أن أقول: سكون، أو فترة، أو لبث بين. قرعتين، أو انقباض.