Hippocrates: De Salubri Diaeta (Regimen in Health)
ΠΕΡΙ ΔΙΑΙΤΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ.
1. Τοὺς ἰδιώτας ὧδε χρὴ διαιτᾶσθαι· τοῦ μὲν χειμῶνος ἐσθίειν ὡς πλεῖστα, πίνειν δ’ ὡς ἐλάχιστα, εἶναι δὲ τὸ πόμα οἶνον ὡς ἀκρητέστατον, τὰ δὲ σιτία ἄρτον καὶ τὰ ὄψα ὀπτὰ πάντα, λαχάνοισι δὲ ὡς ἐλαχίστοισι χρέεσθαι κατὰ ταύτην τὴν ὥρην· οὕτω γὰρ ἂν μάλιστα τὸ σῶμα ξηρόν τε εἴη καὶ θερμόν. Ὁκόταν δὲ τὸ ἔαρ ἐπιλαμβάνῃ, τότε χρὴ πόμα πλέον πίνειν οἶνον ὑδαρέστερον καὶ κατ’ ὀλίγον, καὶ τοῖσι σιτίοισι μαλακωτέροισι χρέεσθαι καὶ ἐλάσσοσι, καὶ τὸν ἄρτον ἀφαιρέοντα μάζαν προστιθέναι, καὶ τὰ ὄψα κατὰ τὸν αὐτὸν λόγον ἀφαιρέειν, καὶ ἐκ τῶν ὀπτῶν πάντα ἑφθὰ ποιέεσθαι, καὶ λαχάνοισιν ἤδη χρέεσθαι τοῦ ἦρος ὀλίγοισιν, ὅκως ἐς τὴν θερίην καταστήσεται ὥνθρωπος τοῖσί τε σιτίοισι μαλακωτέροισι χρεόμενος καὶ τοῖσιν ὄψοισιν ἑφθοῖσι καὶ λαχάνοισιν ἑφθοῖσι καὶ ὠμοῖσιν· ὡσαύτως καὶ τοῖσι πόμασιν, ὡς ὑδαρεστάτοισι καὶ πλείστοισιν, ἀλλ’ ὅκως μὴ μεγάλη ἡ μεταβολὴ ἔσται κατὰ μικρὸν μὴ ἐξαπίνης χρεομένῳ. Τοῦ δὲ θέρεος τῇ τε μάζῃ μαλακῇ τρέφεσθαι καὶ τῷ ποτῷ ὑδαρέϊ καὶ πολλῷ καὶ τοῖσιν ὄψοισι πᾶσιν ἑφθοῖσιν· δεῖ γὰρ χρέεσθαι τουτέοισιν, ὁκόταν τὸ θέρος ᾖ, ὅκως ψυχρὸν ᾖ τὸ σῶμα καὶ μαλακόν· καὶ γὰρ ἡ ὥρη θερμή τε καὶ ξηρὴ, καὶ ποιέει τὰ σώματα καυματώδεα καὶ αὐχμηρά· δεῖ οὖν τοῖσιν ἐπιτηδεύμασι τουτέοισιν ἀλέξασθαι. Κατὰ δὲ τὸν αὐτὸν λόγον, ὥσπερ ἐκ τοῦ χειμῶνος ἐς τὸ ἦρ, οὕτω καὶ ἐκ τοῦ ἦρος ἐς τὸ θέρος καταστήσεται, τῶν μὲν σιτίων ἀφαιρέων, τῷ δὲ ποτῷ προστιθείς· καὶ οὕτω τὰ ἐναντία ποιέοντα καταστῆσαι ἐκ τοῦ θέρεος ἐς τὸν χειμῶνα. Ἐν δὲ τῷ φθινοπώρῳ πάλιν τὰ μὲν σιτία πλέω ποιεύμενον καὶ ξηρότερα καὶ τὰ ὄψα κατὰ λόγον, τὰ δὲ ποτὰ ἐλάσσω τε καὶ ἀκρητέστερα, ὅκως ὅ τε χειμὼν ἀγαθὸς ἔσται καὶ ὥνθρωπος διαχρήσεται τοῖσί τε πόμασιν ἀκρητεστέροισι καὶ ὀλίγοισι καὶ τοῖσι σιτίοισιν ὡς πλείστοισί τε καὶ ξηροτάτοισιν· οὕτω γὰρ ἂν καὶ ὑγιαίνοι μάλιστα καὶ ῥιγῴη ἤκιστα· ἡ γὰρ ὥρη λίαν ψυχρή τε καὶ ὑγρή.
المقالة الثالثة من كتاب طبيعة الانسان فى تدبير الأصحاء (وهى المقالة التى يذكر كثير من المفسرين أن فولوبس تلميذ أبقراط وضعها)
قال: على هذا ينبغى أن يكون تدبير العوام من الناس ينبغى أن تستعمل فى الشتاء من الأطعمة أكثر مما تستعمل فى سائر أوقات السنة وأما الشراب فيكون ما تشرب منه قليلا جدا وينبغى أن يكون الشراب أقل مزاجا وأقوى مما تستعمل فى سائر الأوقات وينبغى أن تختار من الأطعمة الخبز وأما الادام التى يتأدم بها فتكون جميعها مشوية وتستعمل من البقول فى هذا الوقت من أوقات السنة أيبس ما يكون فانك اذا فعلت ذلك صار مزاج البدن حارا ياسا فى غاية ما يمكن واذا جاء الربيع فينبغى أن يزاد فى الشراب ويكسر بالماء وتنقص من الطعام قليلا قليلا وتختار منه ما هو أقل غذاء وأرطب وتستعمل مكان الاستكثار من الخبز الاستكثار من السويق وتنتقل من استعمال اللحوم المشوية الى استعمال المطبوخة والمسلوقة ويزاد فى هذا الوقت فى استعمال البقول قليلا حتى ينتهى بك الأمر الى أن يدخل الصيف فتستعمل حينئذ الأطعمة الرطبة والادام المسلوقة وتستعمل البقول طرية ومسلوقة وأما الشراب فينبغى أن تستكثر من استعماله فى هذا الوقت ويكون ما يمزج به من الماء أكثر منه فى سائر الأوقات واحذر أن ينتقل المستعمل لهذا التدبير الى الضد بغتة