Digital Corpus for Graeco-Arabic Studies

Aristotle: Historia Animalium (History of Animals)

Τῶν δ’ ἰχθύων οἱ μὲν συναγελάζονται μετ’ ἀλλήλων καὶ φίλοι εἰσίν, οἱ δὲ μὴ συναγελαζόμενοι πολέμιοι. Ἀγελάζονται δ’ οἱ μὲν κυοῦντες, ἔνιοι δ’ ὅταν ἐκτέκωσιν. Ὅλως δ’ ἀγελαῖά ἐστι τὰ τοιάδε, θυννίδες, μαινίδες, κωβιοί, βῶκες, σαῦροι, κορακῖνοι, σινόδοντες, τρίγλαι, σφύραιναι, ἀνθίαι, ἐλεγῖνοι, ἀθερῖνοι, σαργῖνοι, βελόναι, τευθοί, ἰουλίδες, πηλαμύδες, σκόμβροι, κολίαι. Τούτων δ’ ἔνιά ἐστιν οὐ μόνον ἀγελαῖα ἀλλὰ καὶ σύζυγα· τὰ γὰρ λοιπὰ συνδυάζεται μὲν ἅπαντα, τὰς δ’ ἀγέλας ποιοῦνται κατ’ ἐνίους καιρούς, ὥσπερ εἴρηται, ὅταν κύωσιν, ἔνια δὲ καὶ ὅταν τέκωσιν. Λάβραξ δὲ καὶ κεστρεὺς πολεμιώτατοι ὄντες κατ’ ἐνίους καιροὺς συναγελάζονται ἀλλήλοις· συναγελάζονται γὰρ πολλάκις οὐ μόνον τὰ ὁμόγονα, ἀλλὰ καὶ οἷς ἡ αὐτὴ καὶ ἡ παραπλήσιός ἐστι νομή, ἂν ᾖ ἄφθονος. Ζῶσι δὲ πολλάκις ἀφῃρημένοι οἱ κεστρεῖς τὴν κέρκον καὶ οἱ γόγγροι μέχρι τῆς ἐξόδου τῆς περιττώσεως· ἀπεσθίεται δ’ ὁ μὲν κεστρεὺς ὑπὸ λάβρακος, ὁ δὲ γόγγρος ὑπὸ μυραίνης. Ὁ δὲ πόλεμός ἐστι τοῖς κρείττοσι πρὸς τοὺς ἥττους· κατεσθίει γὰρ ὁ κρείττων. Καὶ περὶ μὲν τῶν θαλαττίων ταῦτα.

〈طباع السمك〉

فأما من أصناف السمك فكثير منها يسير ويعوم فى البحر وسائر المياه رفاً رفاً. والأصناف التى يعوم بعضها مع بعض رفوفاً — محبة بعضها لبعض. فأما التى لا يعوم بعضها مع بعض رفوفاً فهى تتخالف وتتقاتل [٢٢٤] بعضها مع بعض. ومن السمك ما يعوم ويسير بعضه مع بعض رفوفاً إذا حمل، ومنه ما يفعل ذلك إذا باض البيض. وبقول عام، هذه 〈هى〉 أصناف السمك التى تعوم ويسير بعضه مع بعض — أعنى: ثونيدس θυννιδεσ وماينيدس μαινιδεσ وقوبيوى κωβιοι وبوقس βωκεο وسوروى οαυροι وقورقينوى κορακινοι وسينوذوتس σινοδντεσ وتريجلاى τριγλαι وأسفورينا οΦυραιναι وأثياى ανθιαι والجنوى ελεγινοι وأثيرينوى κθερινοι وسرجنوى σαργινοι وبلوناى βελοναι وطوثوى τευθοι وايوليدس ιουλιδεο وپالامودس πηλαμυδεσ واسقومبروى σκομβροι وقولياى κολιοι. ومن هذه الأجناس ما يسير ولا يعوم بعضه مع بعض مثل رفوف فقط، بل يتزاوج بعضها مع بعض: فأما سائر الأصناف فهى تتزاوج بعضها مع بعض، ولا تقوم وتسير معاً فى كل زمان كما قيل أولاً، بل إذا حملت الإناث، ومنها ما يفعل ذلك إذا باض البيض أيضاً.

فأما لبراقس λαβραξ والذى يسمى قسطراوس κεστρευσ فهما مخالفان أحدهما للآخر، وفى بعض الأزمنة يسير أحدهما مع الآخر مثل رف. وربما عامت أصناف من أصناف السمك وسارت رفاً رفاً، ليس الأصناف المتفقة بالجنس فقط، بل التى رعيها واحد وطعمها متفاوت، إن كان كثيراً مباحاً.

ومراراً شتى يعيش السمك الذى يسمى قاسطريس κεστρευσ مقطوع الذنب، والذى يسمى غنغرى γογγροσ يعيش مقطوع الذنب إلى موضع مخرج الفضلة. ولبراقس يأكل كل القاسطريوس، ومرينا μυραινη يأكل الغنغروس. وإنما تقاتل الأجناس الأقوى للأضعف، لأن القوى يقهر الضعيف ويأكله. فهذه حال أصناف الحيوان البحرى.