Prognosticon (Prognostic)
14. Πτύελον χρὴ ἐπὶ πᾶσι τοῖσιν ἀλγήμασι τοῖσι περὶ τὸν πλεύμονα καὶ τὰς πλευρὰς ταχέως τε ἀναπτύεσθαι καὶ εὐπετέως, ξυμμεμιγμένον τε φαίνεσθαι τὸ ξανθὸν ἰσχυρῶς τῷ πτυέλῳ. Εἰ γὰρ πολλῷ ὕστερον μετὰ τὴν ἀρχὴν τῆς ὀδύνης ἀναπτύοιτο, ξανθὸν ἐὸν, ἢ πυῤῥὸν, ἢ πολλὴν βῆχα παρέχον, ἢ μὴ ἰσχυρῶς ξυμμεμιγμένον, κάκιον γίγνεται· τό τε γὰρ ξανθὸν ἄκρητον ἐὸν κινδυνῶδες, τὸ δὲ λευκὸν καὶ γλίσχρον καὶ στρογγύλον ἀλυσιτελές. Κακὸν δὲ καὶ τὸ χλωρὸν ἐὸν κάρτα καὶ τὸ ἀφρῶδες· εἰ δὲ εἴη οὕτως ἄκρητον ὥστε καὶ μέλαν φαίνεσθαι, δεινότερόν ἐστι τοῦτο ἐκείνων· κακὸν δὲ καὶ ἢν μηδὲν ἀνακαθαίρηται, μηδὲ προΐῃ ὁ πλεύμων, ἀλλὰ πλήρης ἐὼν ζέῃ ἐν τῇ φάρυγγι. Κορύζας δὲ καὶ πταρμοὺς ἐπὶ πᾶσι τοῖσι περὶ τὸν πλεύμονα νουσήμασι προγεγονέναι, ἢ ἐπιγενέσθαι, κακόν· ἀλλ᾿ ἐν τοῖσιν ἄλλοισι νουσήμασι τοῖσι θανατωδεστάτοισιν οἱ πταρμοὶ λυσιτελέουσιν. Αἵματι δὲ ξυμμεμιγμένον μὴ πολλῷ πτύελον ξανθὸν ἐν τοῖσι περιπλευμονικοῖσιν, ἐν ἀρχῇ μὲν τῆς νούσου πτυόμενον, περιεστικὸν καὶ κάρτα ὠφελεέι· ἑβδομαίῳ δὲ ἐόντι καὶ παλαιοτέρῳ ἧσσον ἀσφαλές. Πάντα δὲ πτύελα πονηρά ἐστιν ὁκόσα ἂν τὴν ὀδύνην μὴ παύῃ. Κάκιστα δὲ τὰ μέλανα, ὡς διαγέγραπται. Τὰ δὲ παύοντα ὀδύνην, πάντων ἀμείνω ἀναπτυόμενα.
فاما البصاق فينيغى فى جميع العلل النازلة بالرئة والاضلاع أن يكون نفثه سريعا سهلا وترى فيه الحمرة جدا مخالطة للريق٭ فانه ان تأخر عن اول الوجع تأخرا كثيرا ثم كان نفثه وهو احمر او اصفر او مع سعال كثير وليس المخالط للريق جدا كان ذلك ردى٭ من قبل ان الاحمر اذا كان صرفا دل على خطر والابيض اللزج المستدير مما لا ينتفع به٭ وما كان ايضا اخضر جدا او زيديا فهو ردى٭ فان كان قد بلغ من صروفته ان تراه اسود فهذا اردى من تلك٭ ومتى لم يرتفع من الرئة شىء حتى لم تخرج لكنها تبقى ممتلئة حتى يحدث لها شبيها بالغليان فى الحلق فهو ايضا ردى٭ فاما الزكام والعطاس فى جميع العلل التى تكون فى الرئة والاضلاع فردى كان ذلك قبل العلة او بعد حدوثها٭ واما فى سائر الامراض القتالة فالعطاس فيها مما ينتفع به٭
فاما البصاق الذى يخالطه شىء من الدم ليس بالكثير وهو احمر ناصع فى ورم الرئة فهو فى اول العلة يدل على السلامة جدا. فاذا اتى على العلة سبعة ايام او اكثر من ذلك والبصاق بتلك الحال فلتكن ثقتك به اقل٭ وكل بصاق لا يكون به سكون الوجع فهو ردى. واردى ما يكون منه الاسود كما وصفت. وكل ما كان به سكون الوجع فهو احمد٭